Service-learning op Continue, een boostertraining voor gedreven docenten
Als platform voor levenslang leren biedt Continue aan volwassenen ruime mogelijkheden om zich bij te scholen. Met ons aanbod voor onderwijsprofessionals staan we onbetwistbaar aan de top. Binnen het onderwijsdomein hebben we bovendien tal van unieke opleidingen, zoals de Service-Learning Course design, een (gratis) training voor docenten en onderwijsondersteuners die hun vak willen omvormen tot een Service-learning vak. Service- learning…nog nooit van gehoord? Lees dan zeker verder, want deze onderwijsvisie is er één met veel toekomst.
Service-learning is namelijk een ervaringsgerichte onderwijsvorm waarbij maatschappelijk engagement, reflectie en leren centraal staan. Gestructureerd en diepgaand academisch studeren gaat hierbij hand in hand met leren op professioneel, persoonlijk en sociaal-maatschappelijk vlak. Voorbeelden nodig? Neem dan een kijkje bij de KU Leuven en lees verder voor een voorbeeld vanuit associatiepartner UCLL.
Deze innovatieve onderwijsvorm, mede gevoed vanuit het Uniservitate-netwerk, staat al enige tijd op de radar bij de partnerinstellingen van Associatie KU Leuven, alsook bij de Artevelde hogeschool Gent en Karel de Grote hogeschool in Antwerpen. Als grootste partner is KU Leuven overigens de Hub van de regio Noordwest Europa in dit project.
Via Service-learning kunnen we onze IT-studenten leren om een breed perspectief te zien, empathie voor eindgebruikers te ontwikkelen en te reflecteren over de toenemende macht van IT in onze samenleving.
Naar aanleiding van de nieuwe editie van de jaarlijkse Service-learning boostercampagne gingen we in gesprek met enkele enthousiaste trekkers: Kevin Huysegoms (UCLL), Rebecca Resseler (Thomas More), Kathia Reynders en Marie-An Knops (KU Leuven).
Kevin Huysegoms doceert het vak IT & Society, een Service-learning vak dat jaarlijks wordt aangeboden aan de studenten informatica. In dit vak komt uiteraard ook het aspect duurzaamheid aan bod, dat helemaal past in Service-learning. “IT heeft meer en meer macht in de samenleving. Het is van belang dat informaticastudenten verder kijken dan programmeren alleen. Dat de studenten de context leren kennen waarin ze later gaan werken, hun werk ruimer leren kaderen en erover reflecteren is minstens even belangrijk”, stelt Kevin.
“Aanvankelijk was het concept Service-learning bij ons amper gekend en werd het vaak verward met stage-ervaringen. Inmiddels weten studenten en docenten dat Service-learning een heel specifieke onderwijsvorm is. Ik maak nu ook graag collega’s-lectoren en opleidingsverantwoordelijken warm voor Service-learning. De boostercampagne heeft me erg geholpen om een leerproces aan te gaan waarbij je zowel je studenten als jezelf kan uitdagen”, vertelt hij.
Service-learning maakt meer geëngageerd onderwijs mogelijk. De boostercampagne helpt docenten om dit concreet en geïntegreerd aan te pakken op niveau van een vak, een opleiding en instelling.
Rebecca Resseler benadrukt het belang van een geïntegreerde benadering voor Service-learning: “Het maatschappelijk engagement van een onderwijsinstelling wordt het best op alle niveaus doorgetrokken, zowel op instellings-, opleidings-, als vakniveau. De doelstelling om minstens 2 Service-learning vakken per onderwijsinstelling per jaar te creëren, en de begeleidende boostercampagne hierbij, is een krachtige motor van en voor interne mobilisatie. Dat elke instelling hierbij zelf haar visie op (meer) geëngageerd onderwijs kan bepalen, is uiteraard evident”.
De deelnemende non-profit organisaties zijn overwegend positief, want de hogeschool biedt disciplinaire inbreng bij maatschappelijk relevante acties. Zo heeft Kevin zowat 180 studenten Vlaanderenbreed, van Blankenberge tot Maaseik, kunnen inzetten om ondersteuning te bieden bij de verschillende Digipunten, die werken aan de versterking van digitale competenties bij specifieke doelgroepen. De samenwerking biedt ook voordelen voor alle betrokkenen: de studenten brengen inzet en kennis aan, en de organisaties hebben nieuwe leerperspectieven te bieden hebben aan de studenten en de andere doelgroepen die ze willen bereiken. Tenslotte is er nog een belangrijke rol voor de alumni weggelegd. Hoewel ze Service-learning waarschijnlijk niet gekend hebben in hun opleidingen, kunnen ze vanuit hun actuele posities bruggen vormen naar verschillende organisaties die met ons willen samenwerken”.
Studenten studeren niet alleen een vak, maar stappen in een breder leerproces. Service-learning is een vorm van “verrassingsleren” voor student én docent.
“Met de boostercampagne 2025 zijn we al aan de 4de editie toe”, verduidelijkt Kathia Reynders. Samen met haar collega Marie-An Knops maakt ze deel uit van KU Leuven Engage, een centrale dienst die studenten en medewerkers rond duurzaamheid, solidariteit en inclusie verbindt en de universiteit ondersteunt om haar maatschappelijke rol op te nemen.
“Sinds de tweede editie maken we voor het ontwerpen van Service-learning vakken gebruik van de Service-Learning Model Canvas, een tool dat we gaandeweg verfijnen en dat inmiddels uitvoerig is getest zowel bij de Vlaamse deelnemers van het Uniservitate-project, alsook bij onze Franstalige deelnemende instellingen (Université Catholique de Lille en UNamur). . De boostercampagne reikt docenten handvaten aan om een vak/OPO om te vormen tot Service-learning vak, en schept ook tijd en ruimte om het eigen vak onder de loep te nemen en ideeën op te doen in dialoog met collega’s van andere onderwijsinstellingen.”
Marie-An Knops vult aan: “Het is onze droom dat Service-learning integraal deel gaat uitmaken van het hoger onderwijs. Alle studenten worden immers opgeleid om als betrokken burger te spelen in onze maatschappij. Dat gaat veel breder dan een opleiding op vakniveau of een opleiding voor een specifieke job. Service-learning leert studenten ook reflecteren over zichzelf en over de waarden die ze belangrijk vinden.”
Geëngageerd onderwijs zit vaak al op de één of andere manier verweven in de onderwijsvisie van opleidingen, maar via de Service-learning pedagogie hebben we een unieke en waardevolle tool in handen om dit soort onderwijs kwaliteitsvol te realiseren.
De boostercampagne 2025 loopt nog tot 21 februari 2025.
De tweedaagse training vindt plaats op 27 en 28 maart 2025 in Odisee-Brussel. De terugkomdag is gepland op 5 mei in Thomas More- Mechelen.